Current Affairs Reverse Engineering

Care (4-04-2024)

 

INDEX

తెలంగాణ:     తెలంగాణలో మెగాలిథిక్ సమాధులు కొన్ని అదృశ్యం   సాంకేతిక విప్లవ దిశగా తెలంగాణ స్టార్టప్ విధానం

 

 

తెలంగాణలో మెగాలిథిక్ సమాధులు కొన్ని అదృశ్యం

 

 

మూలం:ది ఇండియన్ ఎక్స్‌ప్రెస్

https://indianexpress.com/article/cities/hyderabad/megalithic-graves-telangana-disappearing-heritage-9248641/

TSPSC సిలబస్ ఔచిత్యం: పేపర్-II(తెలంగాణ చరిత్ర – సాంస్కృతిక వారసత్వం)

సందర్భం: వందలాది మెగాలిథిక్ సమాధులున్న అడ్రస్పల్లె గ్రామంలో ఇప్పుడు దాదాపు 50 మెగాలిథిక్ సమాధులు మాత్రమే ఉన్నాయని నూతన తెలంగాణ చరిత్ర బృందం ఆధ్వర్యంలోని పరిశోధకులు గుర్తించారు.

వార్తల్లో ఎందుకు

చరిత్ర ఔత్సాహికుల బృందం తెలంగాణలోని ఒక చిన్న గ్రామంలో ఇటీవల జరిపిన అన్వేషణతో పలు మెగాలిథిక్ సమాధుల అదృశ్య విషయం వెలుగులోకి వచ్చింది. దీంతో వాటి రక్షణ, తక్షణ అవసరాన్ని ఈ బృందం పైఅధికారులకు విన్నవించింది.

ముఖ్యాంశాలు

• నూతన తెలంగాణ చరిత్ర బృందం (కెటిసిబి) ఆధ్వర్యంలోని సభ్యులు మేడ్చల్ జిల్లాలోని అడ్రస్పల్లె గ్రామాన్ని సందర్శించారు.
• దశాబ్దం క్రితం సర్వే చేసినప్పుడు గణనీయమైన సంఖ్యలో మెగాలిథిక్ సమాధులు ఉన్నాయని, వాటిలో కొన్ని శ్మశాన రాళ్లు అదృశ్యమయ్యాయని KTCB కన్వీనర్ శ్రీరామోజు హరగోపాల్ నిరాశను వ్యక్తం చేశారు. దీనికి వ్యవసాయ కార్యకలాపాలు, రియల్ ఎస్టేట్ మరియు పట్టణీకరణ కారణంగా తెలిపారు.
• సుమారు 2000 సంవత్సరాల క్రితం మెగాలిథిక్ కాలం నాటి, అనేక సమాధుల ఉనికిని బృందం నమోదు చేసింది.
• వృత్తాకార నమూనాలలో శ్మశాన సమాధులను మరియు 12 – 14 అడుగుల ఎత్తులో ఉన్న మెన్హిర్‌లను (సమాధులు) కనుగొన్నారు.
• బృంద సమాధికి సంబంధించిన స్లాబ్‌లతో వృత్తాకారంలో ఖననం చేయబడిన 18 గోళీలను కనుగొనగా, వీటి మధ్యలో కనిపించే సమాధి శ్మశానవాటికను సూచిస్తుంది.

తక్షణ రక్షణ అవసరం

• ఈ ప్రాంత ప్రాధాన్యత శాశ్వతంగా కోల్పోయే ముందు వాటిని నమోదు చేసి డాక్యుమెంట్ చేయాలని KTCB, తెలంగాణ వారసత్వ శాఖను కోరింది.
• సైట్‌ల సర్వే, అన్వేషణ మరియు త్రవ్వకాల ప్రాముఖ్యతను, నివేదికలలో సమగ్ర పరిశోధన , డాక్యుమెంటేషన్ అవసరాన్ని చెప్పింది.
• తెలంగాణ వ్యాప్తంగా కనీసం 10 లక్షల మెగాలిథిక్ సమాధుల గురించి 1925లో ప్రస్తావించిన యూరోపియన్ పరిశోధకుడు EH హంట్ రచనలను KTCB కన్వీనర్ శ్రీరామోజు హరగోపాల్ గుర్తుచేశారు. ఈ ప్రాంతానికి అధికారిక రికార్డు ఆవశ్యకతను తెలిపారు.

నిర్లక్ష్యం వల్ల ఇతర సందర్భాలు

• అడ్రస్‌పల్లె గ్రామంలో జరిగిన ఈ ఉదంతం ఒక్కటేమీ కాదు.
• పురాతన మరియు చారిత్రక కట్టడాల చట్టం కింద జాబితా చేయబడిన నల్గొండ జిల్లాలో 20 మెగాలిథిక్ శ్మశానవాటికలు , మహబూబ్‌నగర్ జిల్లాలో 10 శ్మశానవాటికలు పూర్తిగా కనుమరుగయ్యాయి.
• ఆర్కియాలజీ , మ్యూజియమ్స్ డిపార్ట్‌ మెంట్ రక్షిత స్మారక చిహ్నాల జాబితాలో చెక్కుచెదరకుండా ఉన్న శ్మశానవాటికలను నమోదు చేయలేదు.
• ఇతర జిల్లాల్లోనూ ఇదే పరిస్థితి ఉంది. అనేక మెగాలిథిక్ శ్మశానవాటికలు అస్తవ్యస్తంగా ఉన్నాయి . కొన్ని ఇప్పటికే అదృశ్యమయ్యాయి.
• నిర్లక్ష్యం, గ్రానైట్ వేటగాళ్లు, భూ ఆక్రమణదారులు మరియు మౌలిక సదుపాయాల డెవలపర్లు ఈ వారసత్వ ప్రదేశాల విధ్వంసానికి దోహదపడే కారకాలుగా పేర్కొన్నారు.

పరిరక్షణ కోసం ప్రయత్నాలు

• తెలంగాణలోని ఔత్సాహిక చరిత్రకారుల కృషి, స్థానిక చరిత్రలను డాక్యుమెంట్ చేయడానికి మరియు శాస్త్రీయంగా భద్రపరచడానికి కృషి కొనసాగుతూనే ఉంది.
• శిలాజాలు, శ్మశానవాటికలు, రాళ్లు, రాతి కళలు, శాసనాలు మరియు మరిన్నింటితో సహా వివిధ చారిత్రక అన్వేషణలను డాక్యుమెంట్ చేయడానికి నూతన తెలంగాణ చరిత్ర బృందం గ్రామీణ వర్గాలతో సహకరిస్తోంది.
• ఈ ప్రయత్నాలు స్థానిక చరిత్ర మరియు ప్రాంతాలను వెలుగులోకి తెచ్చాయి. ఈ వారసత్వ ప్రదేశాలను సంరక్షించడానికి గల ప్రాముఖ్యతను చెబుతున్నాయి.

మెగాలిథ్స్ గురించి

• మెగాలిత్ అనేది ఒక పెద్ద రాయి, ఇది చరిత్రపూర్వ నిర్మాణం లేదా స్మారక చిహ్నాన్ని ఒంటరిగా లేదా ఇతర రాళ్లతో కలిపి నిర్మించడానికి ఉపయోగించబడింది.
• మెగాలిత్‌లు శ్మశాన వాటికలు లేదా స్మారక చిహ్నాలుగా (సమాధి కాని) నిర్మించబడ్డాయి.
• మునుపటివి డాల్మెనోయిడ్ సిస్ట్‌ లు (బాక్స్-ఆకారపు రాతి శ్మశానవాటికలు), కైర్న్ సర్కిల్‌లు (నిర్వచించబడిన పెరిఫెరీలతో కూడిన రాతి వృత్తాలు) మరియు క్యాప్‌స్టోన్‌లు వంటి వాస్తవ ఖనన అవశేషాలు కలిగిన ప్రదేశాలు.
• భారతదేశంలో, పురావస్తు శాస్త్రజ్ఞులు మెగాలిత్‌లలో ఎక్కువ భాగం ఇనుప యుగం (1500 BC నుండి 500 BC వరకు) నాటివని గుర్తించారు, అయితే కొన్ని ప్రదేశాలు ఇనుప యుగానికి ముందు, 2000 BC వరకు విస్తరించి ఉన్నాయి.
• మెగాలిత్‌లు భారత ఉపఖండం అంతటా విస్తరించి ఉన్నాయి. మెగలిథిక్ ప్రదేశాలు మెజారిటీ ద్వీపకల్ప భారతదేశంలో కనిపిస్తాయి, మహారాష్ట్ర (ప్రధానంగా విదర్భలో), కర్ణాటక, తమిళనాడు, కేరళ, ఆంధ్రప్రదేశ్ మరియు తెలంగాణ రాష్ట్రాల్లో కేంద్రీకృతమై ఉన్నాయి.

మెగాలిథిక్ నిర్మాణం – రకాలు

• రాతి వలయాలు:స్టోన్ సర్కిల్‌లను సాధారణంగా “క్రోమ్‌లెచ్‌లు” అని పిలుస్తారు (వెల్ష్ భాషలో ఒక పదం); “క్రోమ్లెచ్” అనే ఆంగ్ల పదాన్ని కొన్నిసార్లు ఆ అర్థంలో ఉపయోగిస్తారు.
• డోల్మెన్: డాల్మెన్ అనేది రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ మద్దతు రాళ్లపై పెద్ద క్యాప్‌స్టోన్‌ను ఉంచడం ద్వారా ఏర్పడిన ఒక మెగాలిథిక్ నిర్మాణం. దిగువన ఒక గదిని ఏర్పరుస్తుంది. కొన్నిసార్లు మూడు వైపులా మూసివేయబడుతుంది. తరచుగా సమాధి లేదా శ్మశానవాటికగా ఉపయోగిస్తారు.
• సిస్ట్: సిస్ట్ అనేది ఒక చిన్న రాతితో నిర్మించిన శవపేటిక లాంటి పెట్టె లేదా చనిపోయిన వారి మృతదేహాలను ఉంచడానికి ఉపయోగించే అస్థిక. శ్మశానవాటికలు నిర్మాణంలో డోల్మెన్‌ల మాదిరిగానే మెగాలిథిక్ రూపాలు.

 

 

కేర్ MCQ

Q1.క్రోమ్లెచ్ ప్రధానంగా దేనికి ఉపయోగించబడుతుంది? A. ప్రార్థనా స్థలం మరియు గిరిజన సమావేశాలు                          B. శ్మశానవాటిక C. ఒక చిన్న రాతితో నిర్మించిన శవపేటిక లాంటి పెట్టె              D. డాల్మెన్ లేదా పురాతన భూగర్భ సమాధి

 

సమాధానం 1- ఎ వివరణ ·        క్రోమ్‌లెచ్‌లను ప్రధానంగా ప్రార్థనా స్థలాలుగా మరియు గిరిజన సమావేశాలుగా ఉపయోగించారు. ·        ఇవి నియోలిథిక్ మరియు కాంస్య యుగంలో నిర్మించబడ్డాయి, ఇవి తరచుగా సమాధి లేదా ప్రార్థనా స్థలం చుట్టూ ఉండేవి. ·        1500 BC తరువాత, వలస ఉద్యమాలు లేదా కొత్త మతాల ఆవిర్భావం కారణంగా వాటి నిర్మాణం ఆగిపోయింది. ·        కాబట్టి, ఎంపిక A సరైనది.

 

 

 

సాంకేతిక విప్లవ దిశగా తెలంగాణ స్టార్టప్ విధానం

 

మూలం:ది హిందూ

https://www.thehindu.com/news/cities/Hyderabad/t-hub-medtronic-forge-partnership-to-assist-startups/article68025379.ece

TSPSC సిలబస్ ఔచిత్యం:పేపర్-IV ఎకానమీ అండ్ డెవలప్‌మెంట్ (తెలంగాణ ఎకానమీ)

సందర్భం:స్టార్టప్‌లకు సహాయం చేయడానికి టి-హబ్, మెడ్‌ట్రానిక్ ఫోర్జ్ భాగస్వామ్యం

వార్తల్లో ఎందుకు

• స్టార్టప్ ఇంక్యుబేటర్ టి-హబ్ మరియు మెడ్‌ట్రానిక్ భాగస్వామ్యాన్ని ప్రకటించాయి. దీని కింద గ్లోబల్ హెల్త్‌ కేర్ టెక్నాలజీ సంస్థ, హైదరాబాద్‌లోని మెడ్‌ట్రానిక్ ఇంజనీరింగ్ & ఇన్నోవేషన్ సెంటర్ (MEIC) ద్వారా హెల్త్-టెక్ స్టార్టప్‌లకు సహాయం చేయడానికి దాని నైపుణ్యం మరియు వనరులను ఉపయోగించుకుంటుంది.

లక్ష్యాలు – చొరవ

• MEIC, US వెలుపల ఉన్న మెడ్‌ట్రానిక్ అతిపెద్ద పరిశోధన మరియు అభివృద్ధి కేంద్రం.  ఆరోగ్య-టెక్ R&Dలో ఆలోచనా నాయకత్వాన్ని రూపొందించడానికి CXO రౌండ్‌టేబుల్స్ మరియు ఇన్నోవేషన్ వర్క్‌ షాప్‌ల వంటి ఈవెంట్‌లలో పాల్గొంటుంది.
• T-Hub స్టార్టప్‌లు MEIC నుండి మెంటార్‌షిప్, స్పాన్సర్‌షిప్ మరియు నిపుణుల మార్గదర్శకత్వం పొందుతాయి. అదనంగా, MEIC ఉద్యోగులు T-Hub ద్వారా నిర్వహించబడే టైలర్డ్ ఎంటర్‌ప్రెన్యూర్‌షిప్ వర్క్‌ షాప్‌లలో పాల్గొంటారు.
• ప్రభావం మరియు భవిష్యత్తు ప్రణాళికలు 900 కంటే ఎక్కువ మంది ఇంజనీర్‌లతో, MEIC సాఫ్ట్‌ వేర్ ఇంజనీరింగ్ సొల్యూషన్స్ , ఎంబెడెడ్ మరియు ఎంటర్‌ప్రైజ్ సాఫ్ట్‌ వేర్, ప్రొడక్ట్ సెక్యూరిటీ మరియు డేటా ఇంజనీరింగ్ రంగాలతో సహా ఇతర ఇంజనీరింగ్ నైపుణ్యాలను అందించడం ద్వారా మెడ్‌ట్రానిక్ గ్లోబల్ బిజినెస్ యూనిట్‌లకు మద్దతు ఇస్తుంది.
• వ్యూహాత్మక భాగస్వామ్యం, భారతదేశంలో ఆరోగ్య-టెక్ స్టార్టప్‌లకు సాధికారత కల్పించడం, ఆవిష్కరణల సంస్కృతిని పెంపొందించడం , రంగాల వృద్ధిని నడిపించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.

స్టార్టప్ అంటే ఏమిటి?

• స్టార్టప్ అనే పదం కార్యకలాపాల మొదటి దశలలోని కంపెనీని సూచిస్తుంది.
• స్టార్టప్‌లను ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ మంది వ్యవస్థాపకులు స్థాపించారు. డిమాండ్ ఉందని నమ్మే ఉత్పత్తి లేదా సేవను అభివృద్ధి చేయాలని భావిస్తారు.
• ఈ కంపెనీలు సాధారణంగా అధిక ఖర్చులు మరియు పరిమిత ఆదాయంతో ప్రారంభమవుతాయి. అందుకే వారు వెంచర్ క్యాపిటలిస్ట్‌ ల వంటి వివిధ వనరుల నుండి మూలధనం కోసం చూస్తారు.

తెలంగాణలో స్టార్టప్

• ‘స్టేట్స్ స్టార్టప్ ర్యాంకింగ్ 2022’ ప్రకారం, కేరళ, మహారాష్ట్ర, ఒడిశా మరియు జమ్మూ కాశ్మీర్‌లతో పాటు తెలంగాణ రాష్ట్రం అగ్రస్థానంలో ఉంది.
• బెస్ట్ పెర్ఫార్మర్, టాప్ పెర్ఫార్మర్, లీడర్స్, ఔత్సాహిక నాయకులు , ఎమర్జింగ్ స్టార్టప్ ఎకోసిస్టమ్స్ అనే ఐదు విభాగాలలో ర్యాంకింగ్‌లు ఇవ్వబడతాయి.
• తెలంగాణ తన ర్యాంకింగ్‌లను మెరుగుపరుచుకుంది మరియు 2021లో ఉన్నత శ్రేణి ప్రదర్శన చూపిన రాష్ట్రంగా నిలిచింది.
• పొరుగున ఉన్న ఆంధ్రప్రదేశ్ 2022లో బలమైన స్టార్టప్ ఎకోసిస్టమ్ వర్గాన్ని అభివృద్ధి చేయడంలో అగ్రగామిగా గుర్తించబడింది.

తెలంగాణ ప్రభుత్వం చొరవ.

• తెలంగాణ ప్రభుత్వం స్టార్టప్ తెలంగాణను ఏర్పాటు చేసింది.ఇది రాష్ట్రంలోని స్టార్టప్‌లకు అధికారిక పోర్టల్.
• ఇది జాతీయ స్టార్టప్ పోర్టల్‌తో సజావుగా అనుసంధానించబడింది . ఇందులో 6,500 కంటే ఎక్కువ స్టార్టప్‌లు నమోదు చేయబడ్డాయి.
• మహిళా పారిశ్రామికవేత్తల కోసం ప్రారంభించిన వివిధ ప్రత్యేక ప్రోత్సాహకాల ద్వారా, మద్దతు పొందిన 65+ ప్రత్యేక మహిళల నేతృత్వంలోని స్టార్టప్‌లకు TS ప్రభుత్వం మద్దతు ఇచ్చింది.
• రాష్ట్ర మహిళా పారిశ్రామికవేత్తలను ప్రోత్సహించే ప్రధాన కార్యకలాపాలలో ఒకటి “WE హబ్” అని పిలువబడే మహిళా-కేంద్రీకృత ఇంక్యుబేషన్ సెంటర్. ఇది మహిళా పారిశ్రామికవేత్తల కోసం భారతదేశ మొట్టమొదటి మరియు ఏకైక రాష్ట్ర-నేతృత్వంలోని ఇంక్యుబేటర్.

తెలంగాణ స్టార్టప్ విధానం

• ఇన్నోవేషన్ మరియు ఎంటర్‌ప్రెన్యూర్‌షిప్‌ను పెంచే లక్ష్యంతో రాష్ట్రం 2016లో ఇన్నోవేషన్ పాలసీని ప్రారంభించింది.
• నోడల్ ఏజెన్సీ:ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ, ఎలక్ట్రానిక్స్ & కమ్యూనికేషన్స్ విభాగం
• 6521: DIPP గుర్తింపు పొందిన స్టార్టప్‌లు
• 3290 మహిళల నేతృత్వంలోని స్టార్టప్‌లు (మహిళా వ్యవస్థాపకులు)
• విధాన జోక్యం:మహిళల నేతృత్వంలోని స్టార్టప్‌లకు రాష్ట్రం మరిన్ని ప్రోత్సాహకాలను అందించవచ్చు.
• నిధుల మంజూరు మరియు ఇంక్యుబేషన్ మద్దతు పరంగా మహిళల నేతృత్వంలోని స్టార్టప్‌ల కోసం రాష్ట్రం నిర్దిష్ట కోటాను రిజర్వ్ చేయవచ్చు.
• స్టార్టప్‌లకు సంపూర్ణ మద్దతునిచ్చేలా ఇతర శాఖలను ప్రోత్సహించడానికి, ప్రభుత్వ ఆదేశాలతో పాటుగా రాష్ట్రం డిపార్ట్‌ మెంట్-నిర్దిష్ట అవగాహన కార్యక్రమాలు , డిజైన్ విధానాలను నిర్వహించవచ్చు.
• స్టార్టప్ తెలంగాణ పోర్టల్‌లో తమ శాఖల నుండి ముఖ్యమైన మరియు పునరావృత ఈవెంట్‌లను రాష్ట్రంలోని ఇతర శాఖలు తెలియజేయవచ్చు.
• ఇది మరింత భాగస్వామ్యాన్ని ప్రోత్సహిస్తుంది . మొత్తం పర్యావరణ వ్యవస్థను ఉన్నతీకరించడానికి సహకార ప్రయత్నాలను ప్రభావితం చేస్తుంది.

స్టార్టప్‌లకు ఈ రూపంలో మద్దతునిస్తుంది:

• అల్ స్టార్టప్ ఇంటర్న్‌ షిప్ ప్రోగ్రామ్
• కళాశాల విద్యార్థులకు అల్ స్టార్టప్‌లతో కలిసి పనిచేసే అవకాశం
• మేథో సంపత్తి హక్కులకు మద్దతు

భారతీయ స్టార్టప్ ఎకోసిస్టమ్ స్థితి:

• గుర్తింపు పొందిన స్టార్టప్‌ల సంఖ్య గత 7 సంవత్సరాల్లో 120% (CAGR) కు పెరిగింది. అక్టోబర్ 2023నాటికి లక్షకుపైగా స్టార్టప్‌లకు చేరుకుంది.
• దేశవ్యాప్తంగా దాదాపు 670+ జిల్లాల్లో స్టార్టప్‌ల కవరేజీ, గత ఏడు సంవత్సరాల్లో ఆరు రెట్లు పెరిగింది.
• గుర్తింపు పొందిన స్టార్టప్‌లలో దాదాపు 50% టైర్ 2 మరియు టైర్ 3 నగరాలకు చెందినవి.

 

కేర్ MCQ

Q2.కింది ప్రకటనలను పరిగణించండి: 1. WE హబ్”, మహిళా పారిశ్రామికవేత్తల కోసం, భారతదేశంలో మొట్టమొదటి మరియు ఏకైక రాష్ట్ర-నేతృత్వంలోని ఇంక్యుబేటర్. 2. గుర్తింపు పొందిన స్టార్టప్‌లలో దాదాపు 50% టైర్ 2 మరియు టైర్ 3 నగరాల్లోనే ఉన్నాయి. పైన ఇచ్చిన స్టేట్‌మెంట్‌లలో ఏది సరైనది/సరైనవి? A.      1 మాత్రమే                    B. 2 మాత్రమే                C. 1 మరియు 2 రెండూ            D. 1 లేదా 2 కాదు

 

సమాధానం 2- సి వివరణ ·        WE హబ్, తెలంగాణ ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసిన మహిళా పారిశ్రామికవేత్తల కోసం రాష్ట్ర నేతృత్వంలోని ఇంక్యుబేటర్. ·        ఇది సాంకేతికత మరియు అనుబంధ రంగాలలో అభివృద్ధి చెందుతున్న ప్రాంతాలపై దృష్టి సారించే వినూత్న ఆలోచనలు, పరిష్కారాలు మరియు ఎంటిటీలతో మహిళా వ్యాపారవేత్తలకు మద్దతు ఇస్తుంది. కాబట్టి, స్టేట్‌మెంట్ 1 సరైనది. ·        డిసెంబర్ 2023 నాటికి, పరిశ్రమ మరియు అంతర్గత వాణిజ్యం (DPIIT) ప్రమోషన్ కోసం డిపార్ట్‌మెంట్ నమోదు చేసిన 115,000 కంటే ఎక్కువ స్టార్టప్‌లలో 50% టైర్-II మరియు టైర్-III నగరాల్లో ఉన్నాయి. ఈ నగరాల్లో సాంకేతిక విప్లవం ఆర్థిక వృద్ధిని మరియు ప్రపంచ సామాజిక ఆర్థిక పరివర్తనను నడిపిస్తోంది. కాబట్టి, స్టేట్‌మెంట్ 2 సరైనది. ·        కాబట్టి, ఎంపిక C సరైన సమాధానం.